Co to jest stres ?

Teoria Hansa Selye .

 

Stres – Relacja między osobą a otoczeniem, która jest przez niego odczytywana jako obciążająca, przekraczająca zasoby i zagrażająca dobrostanowi.

W modelu GAS, Hans wyróznia 3 etapy : Reakcje alarmową , stadium odporności i stadium wyczerpania.

 

 

Wyróżniamy 4 reakcje na stres : emocjonalna, fizjologiczna, behawioralna i motywacyjna.

 

Emocjonalna : nie pokój, napięcie, emocje, apatia, drażliwość, złość, przygnębienie. Zależne są od tego w jakiej aktywacji układu nerwowego, ochronnej akurat jesteśmy. Inne będą wtedy kiedy reagujemy z pozycji układu sympatycznego walki ucieczki a trochę inne kiedy reagujemy z tej starszej gałęzi nerwu błędnego – grzbietowej w stanie zagrożenia, zamarcia, przygotowania się organizmu na śmierć.

 

Fizjologiczne : wszystkie objawy z autonomicznego ukł. nerw. bóle głowy, bóle w ciele, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, kłopoty z oddychaniem.

Behawioralne : nad aktywność, zaburzenia łaknienia, impulsywność, konflikty interpersonalne, poczucie izolacji społecznej.

Motywacyjne : utrata zapału, entuzjazmu, zniechęcenie, obojętność.

 

Steven Porges – Teoria Poliwagalna

 

Objawy długotrwale stresu psychiczne i emocjonalne.

Krańcem tych wszystkich 4 wyżej wymienionych reakcji  jest to że, człowiek wystawiony na chroniczny stres zaczyna fizycznie chorować.

W połowie tej drogi są skutki długotrwałe : zmiana sposobu myślenia, ograniczenie umiejętności radzenia sobie z problemami, pojawienie się lęku , niepokoju, poczucia nudy, samotność, zaburzeń w obszarze funkcji poznawczych czyli chaos w myśleniu, brak koncentracji, pojawia się poczucie zagubienia, brak kontroli nad swoim życiem, dużo negatywnych emocji. Gniew wrogość rozdrażnienie, bezradność, trudności ze snem, szukanie odprężenia  w używkach, zaburzenia w nawykach żywieniowych oraz funkcji, które pełnimy na co dzień , zaburzenia w kontaktach społecznych i wiele innych.

 

Krzywa poliwagalna :  część krzywej, opis graficzny tego jak ze wzrostem pobudzenia nasz układ nerwowy reaguje na zagrożenia.

Robi to adaptacyjynie, najpierw oceniamy że jesteśmy w stanie sprostać jakimś zadaniom i wtedy pojawiają się określone reakcje z sympatycznego układu nerwowego. Później kiedy ilość napięcia wzrasta jeśli jest to nie do pomieszczenia pojawiają się stany zamrożenia, bezradności, utraty energii, stany wycofania z życia, wycofania siły życiowej. Pojawia się dużo różnych skutków które można przypisać konkretnym zaburzeniom.

 

Skutki bycia  w trybie UCIEKAJ/WALCZ – mobilizujemy się – pojawiają się dwa ruchy ruch od lub ruch do – ucieczka lub walka. To jest obszar gdzie możemy coś zrobić.

Skutkami długotrwałego przebywania w tym trybie :

Na poziomie biologicznym to :

wzrost ciśnienia krwi, tętna, dostępności energii, wzrost adrenaliny, rozszerzenie źrenic, w I etapie.

Jeśli tego napięcia jest za dużo pojawia się niepokój, lęk, strach, panika, frustracja, irytacja, złość, gniew.

 

Kiedy spada pobudzenie, jeśli uda nam się dobrze z tego wyjść doświadczamy zawrotów głowy, bólów karku ramion, rożnych napięć, dyskomfortu, skutków czysto somatycznych.

Kiedy to trwa zbyt długo wtedy uruchamia się najstarsza część układu nerwowego, która odpowiedzialna jest za reagowanie w chwili zagrożenia życia, gałąź grzbietowa nerwu błędnego.

Celem uruchomienia tej reakcji jest magazynowanie energii, wzrost akt. insuliny, wzrost wydzielania opioidów, które pomagaj w stanie odrętwienia podnoszą próg bólu. Mogą się pojawić stany depresyjne, bezsilność, odrętwienie, dysocjacja, poczucie wew, psychicznego i fizycznego znieruchomienia myśli samobójcze, wstyd, uczucie zamknięcia wyłączenia, odcięcia od ludzi i trudności nawiązania kontaktu z nimi, brak nadziei, rezygnacja, przygotowanie się na śmierć czy utknięcie albo uwięzienie.

 

Odpowiedz biologiczna – przygotowywanie się na śmierć – nasz organizm nie wie czy problemy których doświadczamy długotrwale, są istotnie zagrażające naszemu życiu, ponieważ docierają do niego bodźce które wskazują na to, to uruchamiana jest reakcja dokładnie taka. – Czyli jesteśmy na poziomie biologicznym bardzo zwierzęcy i posiadamy reakcje autonomiczne które będą obsługiwały te stany.

 

Wystarczy popatrzeć na społeczeństwo, na to co się dzieje z ludźmi, w gabinetach psychologicznych, terapeutycznych. Bardzo dużo osób mówi o tych objawach.

 

Steven Porges wysnówa taką teorię, że wszelkie choroby somatyczne to choroby autonomicznego układu nerwowego. W wielu chorobach obniża się aktywność tej części układu nerwowego co powoduję poprawę zdrowia i łatwiejsze leczenie.

 

Leczenie somatyczne oczywiście jest potrzebne, natomiast wiedząc jak to działa może być prowadzone sprawniej i efektywniej.

 

Wiele chorób cywilizacyjnych, nadciśnienie, cukrzyca, nowotwory, problemy z płodnością, są to choroby wywoływane min. przez to że doświadczamy chronicznego stresu (w skrócie) tych czynników może być wiele więcej np. śmieciowe jedzenie 🙂